Hoe werkt bier bottelen met ons bierbrouwpakket?

Allereerst zorg je voor een schoon en ontsmette container waar je je bier tijdelijk in kan opvangen. Dit kan bijvoorbeeld een pan of kom zijn, als het maar groter is dan vijf liter. In ons geval is dat belangrijk want onder in je gistemmer zit alle gist die zichzelf zo vermenigvuldigd heeft dat het soms wel een laag van twee centimeter vormt. Je wilt eigenlijk zorgen dat je dat mooi onder in de emmer kan laten zitten en alleen de heldere vloeistof van bovenaf gebruikt.

Schenk zo rustig als je kan de emmer leeg tot je bij het gist aankomt. Er mag best een beetje gist meekomen, maar laat het grootste gedeelte van de ‘gistkoek’ achter in je emmer.

Heb je dit gedaan, dan kun je de emmer schoonmaken. De gistkoek kan weggespoeld worden en met zeep kun je alle vuiligheid uit je emmer, je kraantje en je deksel spoelen. Als het eenmaal schoon is moet je het nog ontsmetten, want we willen geen bacteriën of wilde gisten in je zelf gebrouwen bier introduceren. Deze kunnen voor een zurige bijsmaak zorgen en zelfs veel te veel koolzuur gaan produceren waardoor je flesjes gaan spuiten als je klaar bent om te drinken.

Nu de emmer weer helemaal schoon en ontsmet is kun je zo rustig mogelijk je bier terug schenken.

Suiker toevoegen voor het bier bottelen

Aan de zijkant van de brouwemmer staan markeringen die je vertellen hoeveel liter er ongeveer in je emmer zit. Gebruik deze markeringen om uit te rekenen hoeveel suiker (opgelost in water) je nu moet toevoegen. De hoeveelheid suiker kun je in je bijgevoegde recept vinden. De meeste bieren hebben 7 gram suiker per liter nodig. Als je bijvoorbeeld 4,5 liter overhoudt in de emmer, dan los je 4 liter x 7 gram suiker = 28 gram suiker op in een kopje gekookt water en voeg je het toe aan je bier nadat het wat afgekoeld is.

Als de suiker helemaal is opgelost kun je het bier gaan bottelen. Zorg voor schone en ontsmette flesjes. Vul ze net tot onder de rand, net zoals je gewend bent van de biertjes die je bij de slijter koopt. Met het kroonkurk apparaat kun je nu de dop op de flesjes doen en voor nog twee weken wegzetten op een donkere plek met kamertemperatuur.

Daarna kan jij je zelf gebrouwen biertje gaan proeven!

Waar moet je op letten als je gaat bier bottelen?

Er zijn drie belangrijke punten waar je tijdens het bottelen van jouw bier op moet letten.

Schoon werken

Zoals alle stappen tijdens het brouwproces is het enorm belangrijk dat je schoon te werk gaat. Bier is vatbaar voor infecties die nare bijsmaken en spuitende flesjes kunnen veroorzaken. Dit kan komen omdat een andere bacterie of gist nog wat ‘te eten’ vindt in jouw bier en koolzuur uitscheidt. Te veel koolzuur/prik zorgt voor hetzelfde als wat er met een geschudde frisdrank fles gebeurt: het gaat spuiten.

Suiker goed afwegen

Weeg heel precies je suiker af als je gaat bottelen. Suiker zorgt voor extra voeding voor de gisten die nog steeds in grote getalen aanwezig zijn in je bier. Deze gist gaat de suiker opeten en maakt net als eerder tijdens het vergistingsproces koolzuur aan. Deze keer kan het koolzuur echter nergens anders heen, het zit immers opgesloten in een luchtdichte fles. Dit zorgt ervoor dat het zich in je bier gaat vestigen. Als alles goed is gegaan tijdens het brouwen zorgt dit voor een mooie schuimkraag en een lekker bruisend bier.

Aan de andere kant, als er te veel suiker in zit dan is er te veel voeding voor de gist en gaat de gist te veel koolzuur produceren. Als dit nergens heen kan gaat het zich ook in het bier vestigen en zal het door het plotselinge drukverschil tijdens het openen van de fles allemaal willen ontsnappen. Dit leidt tot een spuitend bier of in hele erge gevallen zelfs een ontploffend flesje.

Wees voorzichting met zuurstof

Bier is vatbaar voor een proces wat oxidatie heet. Dit is een proces wat bij heel veel voedingsmiddelen gebeurt als het in aanraking komt met (te veel) zuurstof. Het is dus zaak dat je bij het overschenken zo rustig mogelijk schenkt en zo weinig mogelijk ‘klettert’. Als je een hevel kan maken met een slangetje zou dat nog iets beter zijn dan overschenken. Niet getreurd, de gist gaat nog eens aan de slag in de fles en zal dan tot op zekere hoogte de zuurstof die je in je bier hebt geïntroduceerd er weer uit ‘strippen’.

Wil je meer over schuim en koolzuur weten? Lees dan onze blog waarin we alles uitleggen over schuimvorming in je bier.

Hoe laat je bier gisten?

De brouwdag zit er bijna op. Je hebt echt zelf bier gebrouwen. Hoewel? Je hebt eigenlijk alleen nog maar wort. Het wordt pas bier als er actieve gistcellen aanwezig zijn in je brouwsel!

Laten we bij het begin beginnen. Op dit moment heb je nog een zoete wort met hopbellen in je pan zitten. De hopbellen moeten gescheiden worden van je wort. Dit kan je goed doen door het wort door een zeef in je vergistingsemmer te gieten. Je moet ervoor zorgen dat alles wat je wort nu aanraakt schoon en ontsmet is. Wil je weten hoe je alles goed ontsmet? Lees dan stap 4 van het bier brouwproces, wort koelen. We willen namelijk dat de gist die je toevoegt het enige organisme is wat leeft in jouw ‘jongbier’.

Bier gisting

Nu je gistemmer vol zit met je brouwsel is het tijd om de gist toe te voegen. Als je de gist hebt toegevoegd aan je afgekoelde wort, kun je de emmer dicht doen en je waterslot vullen met water. Zoek de beste plek voor de emmer, op een plek met een relatief stabiele kamertemperatuur tussen de 18-23 graden Celsius. Je hebt nu de vergisting van je zelf gebrouwen bier in gang gezet, proficiat!

Bij elk bierbrouw pakket wordt een zakje met gist geleverd die geschikt is voor een specifiek biertype. Gist wordt ook wel de stille smaakmaker genoemd, omdat het een ingrediënt is wat zelf zijn eigen smaakstoffen aanmaakt, genaamd esters. Iedereen kent wel de banaanachtige smaak van een Weizen bier, een van de bekendste smaken die worden aangemaakt door de specifieke Weizen/Witbier gisten.

Waar moet je tijdens de gisting van bier op letten?

Er zijn twee belangrijke punten waar je tijdens de gisting van jouw bier op moet letten.

De temperatuur van je brouwsel

Elk type gist heeft een temperatuur waar die zich het lekkerst bij voelt. Bij onze bierbrouw pakketten is dat grofgezegd kamertemperatuur. Dit hebben we zo uitgekozen omdat je zo geen klimaatcontrole nodig hebt en laagdrempelig kan beginnen met zelf bier brouwen. Kamertemperatuur is tussen de 18-23 graden Celsius en de gist is erbij gebaat dat er geen grote abrupte schommelingen plaats vinden. Als dit gebeurt gaat de gist zich gestrest voelen en kan het nare bijsmaken gaan produceren. Als je niet zeker weet of jouw gekozen plek temperatuurstabiel genoeg is, dan kun je altijd je emmer wat isoleren met bijvoorbeeld een handdoek of een dekentje. Zo kun je schommelingen in temperatuur wat opvangen en afzwakken.

Geduld

Dit is een van de lastigste onderdelen van het bier brouwproces. Je moet je werk uit handen geven aan de gistcellen en deze twee weken de tijd geven. Ook als je in je waterslot niet kan zien dat er iets gebeurt. De gistcellen zijn dan nog bezig om hun eigen afvalstoffen, die nare bijsmaakjes geven, weer op te ruimen. Het is dus echt belangrijk dat je afwacht.

Wat gebeurt er tijdens de vergisting met je bier?

Door het bier brouwproces heen heb je een suikerrijk brouwsel gemaakt vol met smaken van granen en hop. Zodra je het wort door de zeef hebt gegoten is het goed belucht en zit er ook genoeg zuurstof in je wort. De zuurstof wordt in het begin gebruikt om het aantal gistcellen enorm te vergroten. Als de zuurstof op is vergroot het aantal gistcellen niet meer, wat ook de bedoeling is. Nu ze in grote getalen zijn kunnen ze zich te goed doen aan alle overgebleven suikers en zetten deze om in alcohol en koolzuur. Het koolzuur ontsnapt uit je waterslot en de alcohol blijft in de emmer. Vandaar dat je brouwsel aan het begin van de vergisting heel wat zoeter proeft en aanvoelt dan het bier wat je uiteindelijk gaat bottelen.

Als alle suikers zijn opgegeten is er niet veel meer te doen voor de gistcellen. Dit kan al na een paar dagen het geval zijn in de hoeveelheden die wij brouwen met ons bierbrouw pakket. Het lijkt in je waterslot dat er dan niets meer gebeurt, maar niets is minder waar. De gistcellen zakken rustig naar de bodem en ruimen ondertussen hun eigen afvalstoffen op. Dit is pas na twee weken voltooid. Pas daarna kun je over gaan op de laatste stap in het brouwproces: Stap zes, je zelf gebrouwen bier bottelen.

Snel wort koelen

We hebben tijdens het brouwproces wort gemaakt wat vol zit met voedingsstoffen voor een groot scala aan micro-organismen. Wij willen doorgaans als brouwers zorgen dat er maar 1 micro-organisme actief is in ons bier en dat is de biergist die wij toevoegen voor de vergisting. Het is dus belangrijk dat we tijdens het koelen schoon te werk gaan, we willen namelijk niet per ongeluk een organisme toevoegen die je bier zuur of stroperig maakt. Het is dus belangrijk dat je snel afkoelt, want tussen de 30-50 graden zijn er veel bacteriën die zich kunnen vestigen en vermenigvuldigen in jouw brouwsel.

Hoe zorg ik het best voor schone spullen?

Naast het snel afkoelen maatregel is het natuurlijk ook belangrijk dat alle materialen waarmee je wort hierna in aanraking komt goed ontsmet zijn. Het is belangrijk om te weten dat je pas goed kan ontsmetten nadat je spullen ook schoon zijn. Je kan gewoon huis-tuin-en-keuken schoonmaakmiddelen gebruiken om al je spullen schoon te maken. Het is belangrijk dat je ervoor zorgt dat alle schoonmaakmiddelen goed van je materialen afgespoeld zijn, daarna kan je pas gaan ontsmetten. We verkopen een ontsmettingsset met een schuimend middel dat alle bacteriën doodt binnen 30 seconden. Het hoeft niet nagespoeld te worden omdat het voedselveilig is en ook nog eens geur-, kleur- en smaakloos is.

Wat is de handigste manier om zelf wort te koelen?

Er zijn een aantal manieren om wort te koelen als je zelf bier aan het brouwen bent. De gemakkelijkste optie is door je pan in een met koud water gevulde gootsteen te zetten, eventueel met ijsblokjes. Als je ijsblokjes gebruikt is het handig om eerst met kraanwater de temperatuur te laten afkoelen tot een graad of dertig of veertig en daarna pas je ijsblokjes te gebruiken. Dan doen ze het best en snelst hun werk. Als je geen ijsblokjes hebt is het ook mogelijk om je water wat vaker te verversen.

Houd de temperatuur geregeld in de gaten met een super schone thermometer, het wort moet afkoelen tot 20-25 graden. Als je gootsteen niet groot genoeg is kun je ook andere, grotere containers gebruiken zoals een grote afwasteil, douchebak, of bad.

Heb je deze stap doorlopen, dan is het tijd voor de volgende stap in het bier brouwproces: Bier gisting.

Samen met de damp vervliegen de ongewenste stofjes uit je wort.